Een leven lang tussen architectuur en archieven

0
270

‘we doen geen spectaculaire dingen, maar zijn gelukkig’ 

VIERHOUTEN – ,,Dat heb ik één keer gedaan, maar zo onderdanig ben ik nu niet meer,’’ lacht Jacomina Vinke als ze de foto ziet die fotograaf Bram van de Biezen in zijn rijk gesorteerde archief is tegengekomen. Op de foto, die gemaakt is in 1994, zien we Jacomina op haar knieën liggen om een verkoopbord vast te houden, zodat haar echtgenoot Jan door Bram in stijl gefotografeerd kan worden. ,,Bram heeft heel veel foto’s voor ons gemaakt,’’ memoreert Jan Vinke. Jacomina en Jan Vinke startten op 1 maart 1974 hun ‘Makelaardij Jan Vinke Vierhouten’. Het bedrijf was van hen samen. Jan was de makelaar en de taxateur; hij hoefde zich niet met ‘binnen’ bezig te houden en kon op pad. Jacomina was de kantoormanager. Jacomina: ,,Ik hield van een strakke organisatie en we hadden dan ook al vroeg computers op kantoor staan”.

In 1994, bij het 20-jarig bestaan van het bedrijf besloot Jacomina een leuk project uit te voeren. ,,Architectuur heeft alles met ons werkgebied te maken. Ik heb huizen in de omgeving opgezocht en Bram heeft daar foto’s van gemaakt die we uiteindelijk ten toon stelden in een aantal gemeentehuizen. Het ging om de bouwstijlen in ons werkgebied. Het idee erachter was dat in die tijd de promotie van de Noord Veluwe niet veel verder kwam dan natuurschoon. Uit het onderzoek kwamen heel verrassende dingen naar voren. Het was zo leuk om te zien wat we allemaal voor moois hebben.’’ ,,Sommige huizen zijn door beroemde architecten uit het westen, maar ook van hier ontworpen,’’ vult Jan aan. De tentoonstelling hing steeds zes weken in een bepaalde gemeente en werd goed ontvangen. Zelfs de toenmalige burgemeester de Kovel die de tentoonstelling in Nunspeet opende vond het bijzonder dat er eens iets ander gebeurde dan het kijken naar herten. Daarnaast gaf Jan in die tijd lezingen en benaderde hij diverse  landgoedeigenaren om ze warm te maken om rondleidingen op hun terrein te mogen geven. Jan: ,,Op landgoed Leuvenum woonden twee freules en die vonden het idee om vreemden toe te laten op hun landgoed maar niets, tot ze uiteindelijk toch ‘ja’ zeiden en het initiatief namen om het zelf te doen.’’  Ondertussen studeerde Jacomina wijsbegeerte aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, gevolgd door een cursus paleografie. ,,Paleografie heb je nodig om oude akten te kunnen lezen,’’ licht Jacomina toe. Ze wilde graag meer te weten te komen over haar voorouders. ,,Ik heb een rare achternaam ‘Makaske’ en de achtergrond daarvan is nog steeds in nevelen gehuld. Maar iedereen wil weten waar hij of zij vandaan komt. Vroeger, in de tijd vóór het internet, trokken we allerlei sporen na en gingen we met de caravan bijvoorbeeld naar Mons om daar in de archieven te neuzen. Helaas zonder resultaat. Totdat iemand mij er op attent maakte dat Bergen op Zoom vroeger ook Mons heette en toen ik daar in het archief snuffelde, ik zat er nog geen kwartier, vond ik de naam Makaske! Nu nog de aansluiting zien te vinden. Mijn website www.demakaskekronieken.nl is sinds kort in de lucht en geïnteresseerden weten me te vinden. Ik krijg hele leuke reacties.’’ 

Nadat dochter Philipine in de zaak kwam werken werd het tijd voor Jan om ook van zijn werkzame leven afscheid te nemen. In 2002 ging hij met pensioen. Jan: ,,Toen ik met pensioen ging, had ik geen hobby, maar wat bleek: ik werd een klusjesman. ‘Zou je niet eens een poppenhuis voor je kleindochter maken’ vroeg mijn dochter me, en dat heb ik gedaan. Ik vond het ontzettend leuk om met mijn handen te werken en van het één kwam het ander. Ik heb talloze poppenhuizen, garages, twee Amsterdamse grachtenhuizen, compleet met trap en bordes gemaakt. Later richtte ik mij op Rietveld stoelen. We bezochten eerst het Rietveld museum en het Rietveld-Schröderhuis om te kijken welke stoelen ik wilde maken. Aan de hand van oorspronkelijke werktekeningen van Gerrit Rietveld ging ik aan de slag. De stoelen maakte ik niet op schaal maar ééns zo groot als de originele Rietveld stoelen. Dat deed ik trouwens samen met mijn, helaas overleden, vriend Henk van Straaten.’’ Jan en Jacomina kijken met plezier terug naar de afgelopen jaren, waarin ze mooie reizen maakten. ,,We reden heel Europa door met de kinderen en de caravan. Later, toen de kinderen niet meer mee gingen, kochten we een tent waar we ook grote tochten mee maakten. Op zeker moment wilde de jongste toch met ons mee op vakantie. Dat was wel even passen en meten’’, lacht Jacomina. Jacomina en Jan vervelen zich geen moment. Behalve de huishoudelijke klussen, waarvan er genoeg te vinden zijn om het huis, is er voor Jacomina de zoektocht naar haar voorouders en voor Jan, de interesse in het hoe of waarom van de meest uiteenlopende onderwerpen waarbij internet een geweldig hulpmiddel is. Jan: ,,Ik had bijvoorbeeld een wespennest in mijn tuin, maar kon maar niet vinden waar het zat. Toen heb ik op internet uitgezocht wat de natuurlijke vijanden van wespen zijn en dat bleken onder andere dassen te zijn. En wat denk je? Zie ik dat er gisternacht een gat is gegraven in het gazon. Aan de resten te zien was het een wespennest, en dat is dus mooi door een das uitgegraven.’’ ,,We doen geen spectaculaire dingen maar zijn nog steeds met z’n tweeën en hartstikke gelukkig’’, zegt Jacomina, waarop Jan instemmend knikt. 

In de rubriek ‘Toen en Nu’ laten we streekgenoten en oud-streekgenoten terugkijken aan de hand van een oude foto die in onze archieven is opgedoken.

Door Ank Herstel. Foto’s Bram van de Biezen.