‘oma steekt overal haar neus in’
ERMELO – Het Ermelose Wijngilde bestaat al lang niet meer, omstreeks 2010 werd de club opgeheven. ,,Niet alleen vanwege de hoge leeftijd van de meeste leden, maar ook omdat het meer een gezelligheidsclub werd,’’ zegt Diny van der Graaff. Zijzelf werd lid van het Ermelose Wijngilde rond 1995 en al snel werd ze secretaris en vervolgens voorzitter van het gilde. ,,Eigenlijk is wijn maken een hobby voor ouderen, want de jongere generatie heeft niet meer zoveel geduld. En dat is een eerste vereiste bij het maken van wijn,’’ vervolgt ze. Ondanks het feit dat het Ermelose Wijngilde niet meer bestaat, gaat Diny dapper door met haar hobby en passie: het zelf maken van wijn. Diny: ,,Ik zei het al, jongeren hebben minder geduld, die maken liever bier want dan ben je met zes weken klaar. Maar wijn, dat is een ander verhaal, daar ben je minimaal een jaar mee bezig en als je er dan na een jaar achter komt dat het mislukt is en de wijn wrang smaakt, kun je weer opnieuw beginnen.’’ De wijnkelder van Diny is gevuld met volle en lege flessen, kurken, een kurkmachine, potten, kruiken, dozen en zakken, ondefinieerbare gebruiksvoorwerpen met mysterieuze slangetjes eraan en natuurlijk, in twaalf keurige schappen, de flessen wijn die staan te rijpen. Op elke fles zit een geel papiertje en dat is een belangrijk onderdeel van Diny’s administratie. ,,Op die briefjes staat wanneer ik geheveld heb. Ik vind het lastig om telkens mijn wijnblogboek mee naar beneden te nemen, dus schrijf ik het op kleine briefjes en werk ik later daar vanaf mijn administratie bij. In het wijnboek staat ook welke vruchten ik voor die bepaalde fles heb gebruikt. Ik werk niet met meer dan twaalf flessen tegelijk,’’ licht ze toe. Wijn kan gemaakt worden van alle mogelijke soorten fruit. Natuurlijk is druif de bekendste vrucht, maar Diny maakt ook wijn van vlierbessen, frambozen, aardbeien, sleedoorn, appels en rabarber. Diny: ,,Veel vruchten zijn overal gratis te plukken. Zelf werk ik met onbespoten vruchten uit mijn eigen tuin, maar je kunt ook wel goedkope vruchten inkopen op de markt aan het einde van de dag. Het is het allerbelangrijkste dat je goed rijp fruit hebt en dat je uitermate hygiënisch werkt. De flessen en gereedschappen moeten brandschoon zijn.’’ De tijd die nodig is om van blauwe druiven een rode wijn te maken is gemiddeld maar liefst twee jaar. Ander fruit is doorgaans al met één jaar klaar voor consumptie. Diny heeft in haar tuin ca.25 druivenstokken staan, maar de oogst was vorig jaar een grote flop. ,,Druiven die rijp zijn is in Nederland al een probleem, maar in mei was het te koud, in juni te nat en in september regende het. En dan krijg je schimmel,’’ zegt ze.
Om zelf wijn te leren maken verdient het aanbeveling om een cursus te volgen. Diny werd tijdens haar lidmaatschap van het Ermelose wijngilde in 2000 door de Federatie van Amateur Wijn-Likeurmakers en Bierbrouwersgilden gevraagd mede auteur te worden van het boek dat uiteindelijk ‘Wijn maken voor beginners’ zou gaan heten. Diny: ,,Ik dacht, dit is mijn kans, hier leer ik van, dus heb ik ja gezegd. We moesten onderaan beginnen, want er was helemaal niets. Later heb ik aan nog twee wijnboeken meegewerkt.’’
Diny heeft ondertussen haar sporen wel in de wijnwereld verdiend, want naast het feit dat ze in 2003 de opleiding voor amateurwijnkeurmeester volgde, leidt ze die sinds 2007 ook op. ,,Tijdens de opleiding voor wijnkeurmeester zei mijn kleinzoon tegen zijn vader dat ‘oma overal haar neus instak’,’’ lacht ze. ,,Het is een feit dat ik na die opleiding veel kritischer ben geworden. Je ruikt en proeft veel beter. Ja en als er dan zo’n wijnproeverij is dan proef ik precies welke ziekte een wijn heeft. Dan zeg ik niet dat de wijn slecht is, maar dan vertel ik aan de wijnmaker wat hij of zij moet doen om het te verbeteren. Overigens spuug ik de wijn bij proeverijen altijd uit als ik nog met de auto naar huis moet,’’ zegt ze resoluut.
Het proces van wijn maken wil Diny graag prijsgeven. De basisuitrusting voor het maken van wijn bestaat uit flessen met een inhoud van vijf of tien liter, een hevelslang, rubberstoppen, een zuurmeter, een soortelijk gewicht meter en eventueel een ph meter. En nog wat kruidenierswaren als gist, enzymen en gistvoedingszout. Vergeet vooral de druiven/vruchten niet en een flinke portie geduld. Om circa tien liter wijn van druiven te verkrijgen is ongeveer veertien kilo druiven nodig. Diny: ,,Voor het verkrijgen van rode wijn maak je pulp van de druiven met de schil. Zorg er voor dat de druiven van te voren goed gewassen zijn. Zelf gebruik ik sulfiet gewassen druiven. Sulfiet doodt schimmels en bacteriën, ik gebruik het minimaal, maar je kunt niet zonder, anders krijg je zieke wijn. Voeg er één van de honderden soorten reingist aan toe. Welke soort je moet gebruiken leer je vanzelf, daar zijn de cursussen voor. De pulp gaat met de reingist, enzymen en gistvoedingszout in een fles. Zorg ervoor dat de fles goed is afgedekt, er moet zo min mogelijk zuurstof bij komen. Vervolgens moet de pulp drie keer per dag omgeroerd worden om de kleurstoffen door de wijn te verspreiden. Na een paar weken ga je overhevelen. Met de hevelslang zuig je het vocht uit het vat, zeef je het in een doek en hevel je het over in een andere fles. De meeste troep gaat onder de fles zitten en dat proces van overhevelen in een andere fles herhaal je net zolang totdat de vloeistof helder is. Dan kun je de wijn gaan bottelen.’’ Wie na het lezen van deze, overigens beknopte, beschrijving zin heeft gekregen om zelf aan de slag te gaan als adspirant wijnmaker en advies wil hebben mag gerust contact opnemen met Diny. ,,Wel graag per email,’’ zegt ze. ,,Dan kan ik rustig over het antwoord nadenken. Een cursus geven kan ook.’’ dinyvandergraaff@googlemail.com
Door Ank Herstel. Foto’s Bram van de Biezen.
