NUNSPEET – In deze rubriek brengen we verhalen over Nunspeetse straten, de geschiedenis, de actualiteit, bijzonderheden en verhalen van bewoners. Kortom alles wat aardig is om te weten over een bepaalde straat in ons dorp. Graag worden we daarbij geholpen door mensen die meer bijzonderheden weten van hun straat. Laat het ons maar weten.
Als eerste richten we ons vizier op de Hullerweg. Qua actualiteit nu volop in het nieuws met de plannen voor de nieuwe woonwijk ’t Hul-Noord. Waar tot nog toe de Hullerweg de scheiding vormt tussen de woonwijk ‘t Hul en het buitengebied, zal dat over enkele jaren een weg zijn tussen twee wijken in. Hoe anders zal dat er uit zien dan enkele oude prenten van deze weg. Een zandweg, dat destijds de verbinding vormde tussen Amersfoort en Zwolle. Te lezen valt in archiefstukken:, In 1930 hebben Gedeputeerde Staten van Gelderland den Ouden Boven- of Hullerweg en de Molenweg opengesteld voor het verkeer met motorvoertuigen met meer dan twee wielen”. De weg is daarna jarenlang onderwerp van discussie geweest in de gemeenteraad van Ermelo. Veel (grind)wegen kwamen in aanmerking voor verbetering en de Hullerweg moest concurreren met de Bergakkerweg. Eerst werd voor verbetering van beide wegen f. 550,- begroot, later werden beide bedragen bestemd voor verbetering van de Hullerweg. Waar de naam ’t Hul vandaan komt is niet helemaal duidelijk. Het is van oudsher de benaming van het gebied. Het woord Hul betekent, hoofddeksel, knipmuts en is verbonden met de klederdracht. Aangenomen mag worden dat de vroegere bewoners van het gebied ‘t Hul allemaal in klederdracht liepen en dat zo de naam is ontstaan.
Napoleon
Een bijzonder verhaal gaat dat Napoleon over de Hullerweg zou zijn gekomen. Hoewel er geen bewijs is gevonden blijft dit een mooi verhaal. Zo zou hij gelogeerd hebben in de herberg ’t Hul (nr 64) en heeft de grote boom bij het perceel de naam ,Napoleonboom’ gekregen. Een boom met een omtrek van bijna zes meter. Snoeiplannen van de heer Van de Brake, de bewoner van nr. 62/64, bracht toenmalig verslaggever Chris ten Bruggen Kate ertoe scherp afwijzend te reageren. Hij was in de veronderstelling dat de boom gerooid zou worden. ,,Dit rooien getuigt weer eens van een totaalgebrek aan inzicht omtrent historische waarden van onze streek”. Hierop reageert Van de Brake ,,Ga je eerst beter informeren voor je iets schrijft”. De boom staat er niet meer en is dus toch op een later moment alsnog gerooid. Een gesprek met de huidige bewoonster Gerrie Plette-van de Brake maakt duidelijk dat de boom in de loop van de jaren zo hol is geworden dat hij in 1990 met een voorjaarsstorm uit elkaar is gevallen. Gerrie:,,De omvang van de boom was het gevolg van samenklonteren van een drietal stammen. Doordat hij hol was geworden was hij na het snoeien bovenin open. We hadden er als kinderen een bal bovenin gegooid en die kwam bij het uiteenvallen weer tevoorschijn”.
Pand uit 1732
Het pand op nr. 64 waar dus eertijds herberg ’t Hul was gevestigd, staat er nog steeds en stamt uit 1732. Een woonhuis van bijna driehonderd jaar oud. Opa Van de Brake heeft het huis gekocht van Cornelis Bonestroo. Deze was wethouder en hield in de herberg vergaderingen met zijn partijgenoten. Het huis is al meer dan honderd jaar familiebezit. Of Napoleon hier ook werkelijk heeft gelogeerd is geen bewijs voor. Wel weet Gerrie dat Napoleon in die periode in Nederland was. En daar de Hullerweg toen de verbinding was tussen Amersfoort en Zwolle is het goed denkbaar dat hij van deze weg gebruik heeft gemaakt. Ook waren er in die tijd tegenover de herberg stallen voor de paarden, Het verhaal krijgt daarmee steeds meer waarheidsgehalte……De Herberg is later opgeheven en verbouwd tot boerderij door achter het pand de deel aan te bouwen. Ook is in later jaren aan het oorspronkelijke huis uit 1732 een stuk aangebouwd. Zo is te zien dat tussen het oorspronkelijke deel en de nieuwe aangebouwde zijvleugel nog het ruitje zit dat van oorsprong in de buitenmuur zat. In de woonkamer zijn nog de oorspronkelijke schouw en tegeltjes te zien. De bedsteden zijn tot kasten omgebouwd.
Naast het huis bevindt zich nog het bakhuis. Tijdens de slag om Arnhem heeft hier een geëvacueerd gezin met vier kinderen gewoond. Omdat er in het bakhuis geen gelegenheid was om te slapen heeft het gezin gedurende de hongerwinter in het hooi geslapen.
De boerderij is niet meer in bedrijf en de deel is leeg. Ontwikkelingen zijn niet tegen te houden. Dat geldt voor de familie Van de Brake alsook voor de Hullerweg. In de politiek worden de plannen besproken voor de woonwijk ’t Hul-Noord. Gerrie Plette-van de Brake is blij dat de nieuwbouw voorlopig nog ver genoeg op afstand blijft. ,,Er is hier al veel veranderd. Vroeger keken we hiervandaan tot de bebouwing aan het Zwolsewegje en was het allemaal nog weiland. Jammer dat nu weer de weilanden worden opgeofferd voor woningbouw”.
Kamp De Bruine Enk
Ook aan de Hullerweg bevindt zich een bijzonder monument op de kruising met de Waterweg. Op deze plek hebben barakken gestaan van een werkkamp de Bruine Enk. (ook wel Bruine Eng genoemd). In dit kamp werden in het begin van de oorlogsjaren Joden ondergebracht. Zij werden als dwangarbeiders tewerkgesteld bij projecten van de Heidemij, onder andere bij Vierhouten. De eerste schriftelijke bewijzen dateren uit 1942. Het kamp is in die periode feitelijk in gebruik geweest als buffer voor kamp Westerbork. In een dagboek van één van de kampbewoners staat:,,Het gemeenteblaadje waarschuwt dringend tegen het geven van voedsel en dergelijke aan joden in het kamp. Deze zijn overigens juist vandaag op transport gesteld. Men vermoed naar Polen”. Wat er na de oorlog is gebeurd met het kamp is weinig van bekend. In oktober 2017 is op de Hullerweg een gedenksteen geplaatst als herinneringsmonument aan het kamp De Bruine Enk. De steen is onthuld door leerlingen van groep 8 van basisschool De Bron in aanwezigheid van Opperrabbijn Jacobs en burgemeester Van de Weerd. De steen is geplaatst op een plateau gevormd door de Davidster, met op de steen een foto van het voormalige kamp.
AG
Uit de Veluwse Courant van mei 2025
